Ticari hayatın önemli aktörlerinden anonim şirketin kanuni kurgusu, bir yandan ticari faaliyetler için ihtiyaç duyulan sermayenin en hızlı ve efektif şekilde toplanabilmesi diğer yandan ise sermayeyi getiren yatırımcının korunabilmesine olanak tanımaktadır. Anonim şirketler hukukuna ilişkin temel ilkeler bu kurgu ekseninde şekillenmiş olup bunlardan biri de payların serbestçe devredilebilirliğidir. Serbestçe devredilebilirlik her iki pay türü için de esas olmakla birlikte daha çok hamiline yazılı paylar ile öne çıkmaktadır. Bu manada hamiline yazılı paylar, anonim şirkette anonimliği ve serbestçe devredilebilirliği temin ve temsil eden paylardır. 31 Aralık 2020 tarihinde yayımlanan 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun ile Türk Ticaret Kanunu'nda hamiline yazılı payların anonim şirketteki yerinin yeniden düşünülmesi ve ele alınmasını gerektirir birtakım değişiklikler yapılmıştır. Düzenlemeye göre, hamiline yazılı pay senedi çıkarılması aşamasında pay senetleri ve sahiplerine ilişkin bilgilerin Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) sistemine kaydedilmesi ve hamiline yazılı pay senetlerinin devredilmesi halinde de devrin MKK'ye bildirilmesi gerekmektedir. Bildirimlerin yapılmaması bakımından pay sahipliği haklarının kullanılamaması yaptırımı öngörülmüştür. Çalışmamızda öncelikle hamiline yazılı payların anonim şirketteki yeri incelenerek MKK bildirimleri ile meydana gelen yeni düzenin pay senedinin temel dinamiklerini ne yönde etkilediği ortaya konulmuş; devamında iradi pay devri konusu açıklanmıştır. Hamiline yazılı pay senedinin devri bakımından MKK bildiriminin hukuki sonuçları ekseninde yeni düzenin muhtemel sorunları ele alınmış ve çözüm önerilerinde bulunulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE HAMİLİNE YAZILI PAYA İLİŞKİN ESASLAR
I. Hamiline Yazılı Pay ve Hamiline Yazılı Pay Senedi
A. Pay Kavramına Genel Bakış
B. Hamiline Yazılı Pay - Hamiline Yazılı Pay Senedi
C. Hamiline Yazılı Pay Senedinin Özellikleri
D. Hamiline Yazılı Pay Senedinin Nama Yazılı Pay Senedinden Farkları
E. "Anonim" Şirketin Hamiline Yazılı Pay Senetleri ile İlişkisi
II. Hamiline Yazılı Pay İçin Senet Bastırılması
A. İlke
B. Pay Senedi Bastırılmasının Şartları
C. Pay Senedi Bastırma Usulü
D. Senet Bastırılmamasının Hukuki Sonuçları
E. Hamiline Yazılı Pay Senedine Bağlanmamış (Çıplak) Pay
F. Hamiline Yazılı Pay İçin Düzenlenen İlmühaber
G. Dönüştürme Yoluyla Hamiline Yazılı Pay Senedi Oluşturulması
İKİNCİ BÖLÜM
HAMİLİNE YAZILI PAY SENEDİNİN DEVRİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
I. Payın Serbestçe Devredilebilirliği İlkesi
A. İlkenin Amacı ve Özellikleri
B. Payların Senede Bağlanması ile İlişkisi
II. Hamiline Yazılı Pay Senedinin Devredilmesi
A. Genel Bir Bakış
B. Borçlandırıcı İşlem-Tasarruf İşlemi
III. Merkezi Kayıt Kuruluşuna Bildirim
A. 7262 Sayılı Kanun ile Başlayan Yeni Dönem
B. Mali Eylem Görev Gücü (MEGG/FATF)
C. Hamiline Yazılı Payların Hedef Haline Gelmesine Giden Süreç
D. 7262 Sayılı Kanunun Amacı
E. Değişikliklerin Ön Değerlendirmesi
F. Devrin Merkezi Kayıt Kuruluşuna Bildirilmesi
G. Bildirim Yükümlüsü
H. Bildirimin Şekli ve İçeriği
IV. Bildirimde Bulunulmamasına Bağlanan Sonuçlar
A. Paya Bağlı Hakların Kullanılamaması
B. İdari Para Cezası
C. Hukuka Aykırı Bildirimler
V. Devrin Sınırlandırılması
A. Kanuni Sınırlandırma
B. Esas Sözleşmeyle Sınırlandırma
C. Pay Sahipleri Sözleşmesi ile Sınırlandırma
VI. Pay Senedinin Devrinde Özellikli Durumlar
A. Pay Senedine Bağlı Hakların Senetten Ayrı Olarak Devre Konu Edilip Edilemeyeceği
B. Geçersiz Pay Senedinin Devri
C. Pay Senedinin Devrinde Taşınır Satışı Hükümlerinin Uygulanabilirliği
D. Ayıptan ve Zapttan Doğan Sorumluluk Hükümlerinin Uygulanabilirliği
E. Muvazaalı Devir
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PAY SENEDİNE BAĞLANMAMIŞ HAMİLİNE YAZILI PAYIN DEVRİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
I. Pay Senedine Bağlanmamış Hamiline Yazılı Payın (Çıplak Payın) Devredilebilirliği
II. Pay Senedine Bağlanmamış Hamiline Yazılı Payın (Çıplak Payın) Devredilmesi
A. Bedeli Tamamen Ödenmiş Çıplak Payın Devri
B. Bedeli Tamamen Ödenmemiş Çıplak Payın Devri
C. Pay Defterine Kayıt
D. Çıplak Payın Devrinde Özellikli Durumlar
SONUÇ
KAYNAKÇA
EKLER