1808'de "Sened-i İttifak" ile başlayan Osmanlı anayasal gelişmelerinde, "anayasa" olarak değerlendirilebilecek ilk belgenin ortaya çıkması neden neredeyse yetmiş yıl almıştır? 1876 tarihinde klasik monarşinin ilk kez yasama ve yürütme yetkilerini az da olsa paylaşma eğilimi gösterdiği anlamına gelen Kanun-ı Esasi'yi doğuran Meşrutiyet, hangi koşulların ve nedenlerin sonucu olarak ilan edilmiştir? Osmanlı tebaası, ilan edilen bu ilk Meşruti yönetim ve Kanun-ı Esasi'nin neresindedir? Kısa süre içerisinde ilk Meşrutiyet'i rafa kaldıran "Mutlak Hükümdar"ın, bir yandan "istibdat" rejimini her ne pahasına olursa olsun sürdürme gayreti içindeyken diğer yandan bir dizi reform programını uygulamaya koyarak yarattığı çelişki nasıl açıklanabilir? "Mutlak Hükümdar"ın otuz yıllık iktidarı "kaderin garip bir tecellisi" olarak yine bir Meşrutiyet ilanı ile son bulurken, neden I. Meşrutiyet'e ilgi göstermeyen halk II. Meşrutiyet'in ilanına giden süreçte etkin ve duyarlı bir tavır sergilemiştir? II. Meşrutiyet'in getirdiği yeni anayasal düzende yasama ve yürütme nasıl konumlandırılmıştır? Bu mütevazı kitapta yukarıdaki soruların yanıtları aranmaya çalışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
YASAMA VE YÜRÜTME KAVRAMLARI
I. YASAMA (TEŞRİ) KAVRAMI
II. YÜRÜTME (İCRA) KAVRAMI
A. Yürütme Kavramı, Tanımı ve Özellikleri
B. Yapılarına Göre Yürütme Şekilleri
İKİNCİ BÖLÜM
KLASİK DÖNEM OSMANLI MONARŞİSİNDE YASAMA VE YÜRÜTME
I. KLASİK DÖNEM OSMANLI DEVLET YÖNETİMİ VE İKTİDAR ANLAYIŞI
II. PADİŞAHIN YASAMA VE YÜRÜTMEYE İLİŞKİN GÖREVLERİ
III. YASAMA VE YÜRÜTME AÇISINDAN VEZİRİAZAM VE DİVAN-I HÜMAYUN
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TANZİMAT DÖNEMİ OSMANLI MONARŞİSİNDE ERKLER PAYLAŞIMI
I. DEVLET YÖNETİMİ BAKIMINDAN TANZİMATI HAZIRLAYAN SEBEPLER
A. Süregelen Yapısal Sorunlar
B. Gelenek ile Batı Modernizmi İkilemindeki Osmanlı Monarşisi
C. "Asri Avrupa"dan Osmanlı Devleti'ne Şiddeti Giderek Artan Baskılar
II. YENİ OSMANLI-TÜRK "ENTELİJANSİYASI"NIN DOĞUŞU
A. Ana Hatlarıyla Osmanlı Toplum Yapısına Bakış
B. Erken Reform Döneminde Eğitim
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MEŞRUTİYET VE KANUN-I ESASİ: MONARŞİ ŞEKİL DEĞİŞTİRİYOR
I. GELENEKSEL MONARŞİ NEDEN BİR ANAYASAYA İHTİYAÇ DUYAR?
II. KANUN-I ESASİ'DE "TEŞRİ" VE "İCRA"
III. MEŞRUTİYET İLE GELİP MEŞRUTİYET İLE GİDEN PADİŞAH: II. ABDÜLHAMİD
BEŞİNCİ BÖLÜM
"TEMMUZ DEVRİMİ": MEŞRUTİYET-İ SANİ VE YENİDEN KANUN-I ESASİ
I. JÖN TÜRKLER VE İTTİHAT VE TERAKKİ
II. MEŞRUTİYET'İN İLANI
III. 31 MART KALKIŞMASI YA DA "KARŞI DEVRİM" TEŞEBBÜSÜ
A. II. Meşrutiyet'in Muhalif Cepheleri
B. 31 Mart: Meşrutiyet'e İsyan
IV. 1909 KANUN-I ESASİ DEĞİŞİKLİKLERİ
A. 1909 Kanun-ı Esasi Değişikliklerinin Temel Özellikleri
B. Kanun-ı Esasi Değişiklikleri
SONUÇ
KAYNAKÇA