Belirli bir süredir ayrı yaşayan ve ortak hayatı olmayan eşlerin fiilen bitmiş evliliklerini hukuken de sona erdirmesine hizmet eden fiili ayrılık nedeniyle boşanma Türk Medeni Kanunu'nun 166.maddesinde tek bir fıkra olarak düzenlenmektedir. Fiili ayrılığın hukukumuzda ilk kez boşanma nedeni olarak kabul edilmesi büyük tartışmalara neden olmuş, kabulünden sonra da düzenlemeye karşı eleştiriler devam etmiştir. Türk Medeni Kanunu'nun sistematiği kapsamında eşlerin anlaşmalı olarak boşanamadığı bir ihtimalde diğer boşanma nedenlerinin katı koşulları karşısında fiili ayrılık nedeniyle boşanma önemli bir düzenleme olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kitap, daha önce hakkında hiç monografik eser yazılmayan fiili ayrılık nedeniyle boşanmayı incelemektedir. Kitabın amacı fiili ayrılık nedeniyle boşanmanın hukuki arka planını ve koşullarını doktrindeki görüşler ve yargı kararları çerçevesinde değerlendirmek ve fiili ayrılık düzenlemesinin kaynaklık ettiği sorunlara ilişkin çözüm önerileri sunmaktır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİS
BİRİNCİ BÖLÜM
FİİLİ AYRILIĞIN BOŞANMA HUKUKUNDAKİ YERİ
I. BOŞANMA HUKUKUNA HAKİM OLAN ESASLAR VE FİİLİ AYRILIK İLKESİ
A. Genel Olarak
B. Boşanmaya İlişkin Sistemler
1. Boşanmanın Serbest Olduğu Sistem
2. Boşanmayı Kabul Etmeyen Sistem
3. Karma Sistem
C. Türk Hukuku'nda Benimsenen Sistem ve Fiili Ayrılık İlkesinin Yeri
II. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA FİİLİ AYRILIK
A. Avrupa Birliği
1. Boşanma Hukukuna Genel Bakış
2. Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanma
B. Kıta Avrupası Hukuk Çevresi
1. Almanya
2. İsviçre
C. Anglo-Sakson Hukuk Çevresi
1. İrlanda
2. İngiltere
III. FİİLİ AYRILIĞIN TÜRK HUKUKU'NDA BOŞANMA NEDENİ OLARAK KABUL EDİLMESİ
A. Eski Hukukumuzda Fiili Ayrılık
B. mMK Dönemi Düzenlemeler ve Değişiklik Tasarıları
1. 1926 Tarihli mMK Düzenlemesi
2. 1971 Tarihli Ön Tasarı
3. 1984 ve 1985 Tarihli Ön Tasarılar
4. mMK 1988 Değişikliği: Fiili Ayrılığın Boşanma Nedeni Olarak Kabulü
C. TMK'daki Boşanma Hükümleri ve Fiili Ayrılık
İKİNCİ BÖLÜM
FİİLİ AYRILIK NEDENİYLE BOŞANMAYA İLİŞKİN GENEL ESASLAR
I. FİİLİ AYRILIK KAVRAMI
A. Genel Olarak
B. Evlilik Birliğinin Eşlere Yüklediği Hak ve Yükümlülükler
C. Fiili Ayrılığın Eşlerin Ortak Hak ve Yükümlülüklerine Etkisi
1. Birlikte Yaşama Hak ve Yükümlülüğü
2. Evlilik Birliğinin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü
3. Karşılıklı Yardım ve Dayanışma Yükümlülüğü
4. Evlilik Birliğini Birlikte Yönetme Hak ve Yükümlülüğü
5. Evlilik Birliğinin Giderlerine Güçleri Oranında Katılma Yükümlülüğü
6. Çocukların Bakımı, Eğitimi ve Gözetimi Yükümlülüğü
7. Sadakat Yükümlülüğü
II. FİİLİ AYRILIĞIN BOŞANMA NEDENLERİ ARASINDAKİ YERİ
A. Genel Olarak
B. Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanmaya İlişkin Kanuni Düzenleme
1. TMK m.161-165 Arasında Düzenlenen Boşanma Nedenleri
2. TMK m.166'ta Düzenlenen Evlilik Birliğinin Sarsılması
C. Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanmanın Hukuki Niteliği
1. Genel Boşanma Nedeni Olması
2. Mutlak Boşanma Nedeni Olması
3. Kusura Dayanmayan Boşanma Nedeni Olması
D. Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanmanın Diğer Boşanma Nedenleriyle İlişkisi
III. FİİLİ AYRILIK NEDENİYLE BOŞANMANIN DİĞER AYRILIK DÜZENLEMELERİNDEN AYIRT EDİLMESİ
A. Fiili Ayrılığın Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesinden (TMK m.197) Ayırt Edilmesi
B. Fiili Ayrılığın Terk'ten (TMK m.164) Ayırt Edilmesi
C. Fiili Ayrılığın 6284 Sayılı Kanun Kapsamındaki Ayrılık Tedbirinden Ayırt Edilmesi
D. Fiili Ayrılığın Ayrılık Kararından (TMK m.170-173) Ayırt Edilmesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FİİLİ AYRILIK NEDENİYLE BOŞANMANIN HUKUKİ ÇERÇEVESİ
I. Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanmanın Koşulları
A. Daha Önce Herhangi Bir Nedenle Açılıp Reddedilmiş Bir Boşanma Davasının (Dayanak Davanın) Bulunması
1. Daha Önce Açılıp Reddedilmiş Dava Kavramı
2. Önceki Boşanma Davasının Davadan Feragat Edilmesi Nedeniyle Reddedilmesi
3. Önceki Boşanma Davasında Ayrılığa Karar Verilmesi
B. Ret Kararının Kesinleşmesinin Üzerinden Üç Yıl Geçmiş Olması
1. Kararın Kesinleşmesi Kavramı
2. Üç Yıllık Sürenin İşlemeye Başlayacağı Tarih
C. Üç Yıl Boyunca Ortak Hayatın Kurulamamış Olması
1. Ortak Hayatın Kurulamaması
2. Ortak Hayatın Kurulamadığını İspat
D. Eşlerden Birinin Boşanma Davası Açması
II. Fiili Ayrılık Koşullarının Gerçekleşmesi Halinde Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılmış Sayılmasının Anlamı
A. Genel Olarak
B. İspat ve İspat Yükü Kavramları
1. İspat Kavramı
2. İspat Yükü Kavramı
C. İspat Bakımından Karine ve Varsayım Ayrımı
1. Karine Kavramı ve Çeşitleri
2. Karine Benzerleri: Sözde Karineler, Yorum Kuralları ve Yedek Hukuk Kuralları
3. Varsayımlar
D. Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanmada Evlilik Birliğinin Sarsılmış Sayılması
1. Doktrindeki Tartışmalar
2. Karine ve Varsayım Bakımından Değerlendirme
3. Hakimin Boşanmaya Hükmetmesi Bakımından Değerlendirme
III. Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanmaya İlişkin Meseleler
A. Fiili Ayrılık Nedeniyle Dava Açılabilmesi İçin Dayanak Dava Aranması
B. Fiili Ayrılık Nedeniyle Dava Açılabilmesi İçin Öngörülen Sürenin Uzun Olması
C. Evlilik Birliğindeki Yükümlülüklerin Fiili Ayrılık Süresince Devam Etmesi
D. Kusurun Boşanmanın Sonuçları Bakımından Etkili Olması
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
FİİLİ AYRILIK SÜRESİNCE ALINACAK ÖNLEMLER VE SÜRE SONUNDA AÇILACAK DAVADA USUL
I. FİİLİ AYRILIK SÜRESİNCE ALINABİLECEK ÖNLEMLER
A. Genel Olarak
B. Parasal Katkıya İlişkin Önlemler
C. Konut ve Ev Eşyasından Yararlanmaya İlişkin Önlemler
D. Eşlerin Mallarının Yönetimine İlişkin Önlemler
1. Malvarlığına İlişkin Önlemler
2. Mal Rejimine İlişkin Önlemler
E. Ergin Olmayan Çocuğa İlişkin Önlemler
F. Borçlulara Yönelik Önlemler
G. Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması Önlemi
II. Fiili Ayrılık Nedeniyle Açılacak Boşanma Davasının Konusu, Davanın Tarafları, Davada Yetkili ve Görevli Mahkeme
A. Davanın Konusu
B. Davanın Tarafları
1. Davacı ve Davalı
2. Mirasçıların Davaya Devamı (TMK m.181/II)
C. Yetkili ve Görevli Mahkeme
SONUÇ
KAYNAKÇA